Camperreis Ierland: Dag 9: Van Granreigh naar Lough Hyne
Langs de zuidkust van Ierland
Vandaag maak ik een mooie rit langs de zuidkust van Ierland. Naast de landschappelijk zeer fraaie rit langs de kust en tal van idyllische havenplaatsjes, bezoek ik ook de mooie Timoleague Friary, de wel heel oude Drombeg Stone Ring, het indrukwekkende Heritage Center van Skibbereen met een uitstekende tentoonstelling over The Famine (de hongersnood van midden 19e eeuw) en ik eindig de dag bij een zeldzaam binnenlands zoutmeer: het Lough Hyne. (77 km).
De Timoleague Friary
De overnachtingsplaats langs de baai was erg mooi. Ik kon vlak langs het water staan en had vanuit mijn bed een prachtig uitzicht over deze baai. Vandaag belooft het weer een stralende dag te worden. Gedurende de nacht was het bewolkt en heeft het geregend en was het dus helemaal niet koud. In de ochtend verdwijnen de wolken en wordt het een heel zonnige dag met temperaturen tot 20 graden.
Ik vertrek rond 9.00 uur en doe eerst even boodschappen bij de Centra (ja die franchiseketen bestaat dus nog steeds in Ierland). Dat leidt bijna tot een hartstilstand want de prijzen zijn niet bepaald overgenomen van een goedkopere supermarkt.
Hierna kom ik aan bij de aan een baai gelegen Timoleague Friary. Weer volgens de beschrijvingen een ruïne. Mijn verwachtingen zijn laag gespannen. Maar daar kom ik bedrogen mee uit want anders dan bij de reeds bezochte ruïnes is in de restanten van dit klooster heel duidelijk de structuur waar te nemen. De meeste muren staan overeind. De etages en het dak zijn vergaan. Doordat die muren geheel of gedeeltelijk overeind staan kun je een goede indruk krijgen van hoe dit klooster er vroeger moet hebben uitgezien.
Op de plek van dit klooster was al in de 7e eeuw een klooster gebouwd. Maar het huidige klooster stamt uit 1240 en is een Franciscaner klooster. De eerste eeuwen waren gewelddadige tijden met veel bezettingen, oorlogen en vernielingen waarbij al het houtwerk werd buitgemaakt. Daarna bouwde men het klooster weer geheel op waarbij men alleen gebruik maakte van de beschikbare stenen.
De Timoleague Friary als internationaal cultureel centrum
Vanaf 1600 werd dit klooster een belangrijk centrum voor wetenschap en filosofie waar vele (buitenlandse) geleerden het klooster bezochten. Er was een grote bibliotheek en er zijn hier ook tal van boeken geschreven die prachtig geïllustreerd zijn (o.a. the Book of Lismore). Het ontwerp van het klooster laat die externe oriëntatie ook goed zien. De vaste kloosterbevolking was relatief klein hetgeen af te leiden is van de bescheiden omvang van het kloostergedeelte en de slaapruimtes voor de monniken. Daartegenover staat de brede opzet van de ontvangstruimte, de gastenruimtes en de kerk. Ook is er een klein ziekenhuis dat een aparte ingang had om besmetting te voorkomen.
Zoals gezegd is de kloostergang rond de pandhof van geringe omvang. Dat geldt evenzeer voor het refectorium, de kapittelzaal en het dormitorium. Vanuit de pandhof is de veel grotere kerk te betreden.
Helaas zijn er door het hele kloostercomplex overal graven te ontdekken. Enkele nog uit de 16e eeuw maar het merendeel van deze graven stamt uit de 20e eeuw. Dat gebeurt heel vaak in Ierland maar het detoneert wel met het originele klooster.
Ik rijd verder door via de kustweg en passeer tal van mooie idyllische havenplaatsen om tenslotte via heel smalle weggetjes (het gras piept midden op de smalle rijbaan door het asfalt heen) uit te komen bij Drombeg Stone Circle. Ik kom gelukkig maar één tegenligger tegen en het probleem van passeren wordt soepel opgelost.
Drombeg Stone Circle
De Drombeg stone circle stamt uit de jonge steentijd, ongeveer 1000 voor Christus. Het bestaat uit 17 recht overeind staande stenen. Vanuit de twee toegangsstenen kijk je rechtuit naar het ‘altaar’. Men zegt dat je met beide handen op het altaar een wens kunt doen die dan ook uit zal komen. Voor de zekerheid heb ik dat maar gedaan. Nu maar afwachten of het werkt.
Om de stone circle heen zie je nog de restanten van de hutten waar mensen in woonden. Ook heeft men ontdekt dat men daar warm water kon maken. Een waterstroom leidt naar een bekken en in de hutten kon men op turfvuur stenen gloeiend heet maken die vervolgens naar het bekken werden gerold en er in gegooid werden. Binnen enkele minuten had men heet water.
De plaats van de stone circle is indrukwekkend. Van hieruit heeft men uitzicht op de schapenweilanden met fuchsia hagen en verderop ziet men de oceaan liggen.
Ik rijd weer verder en kom uit bij Liss Ard Sky Garden; een bomentuin met vreemdsoortig werk van James Turrell. Als ik er aankom blijkt deze tuin niet meer toegankelijk te zijn omdat er van eigenaar veranderd is. Van de portier krijg ik een telefoonnummer van de nieuwe eigenaar om toestemming te krijgen. Maar helaas die krijg ik niet tenzij ik het diner gebruik in het bijbehorende restaurant. Die koppelverkoop ga ik maar niet aan.
Heritage Centre Skibbereen
De laatste etappeplaats betreft Skibbereen. Hier wil ik met name het Skibbereen Heritage Centre bezoeken. Dit centrum heeft een werkelijk fantastische kleine tentoonstelling over The Famine (de hongersnood) van rond 1850 in Ierland. De tentoonstelling beslaat uit slechts 2 zalen maar is naast artefacten ruim voorzien van boeiend video- en geluidsmateriaal. Ik heb er wel 3 uur over gedaan om alles te bekijken en te beluisteren.
Het is een trieste tentoonstelling. De hongersnood die begon met een fatale schimmel in de teelt van aardappelen erkende men aanvankelijk niet als zodanig. Ten tijde van de hongersnood had Ierland geen eigen regering meer maar werd aangestuurd vanuit Londen. En fysieke afstand creëert vaak mentale afstand. In Londen trok men zich aanvankelijk van de hongersnood nauwelijks iets aan. Een van de ministers meende zelfs dat de hongersnood een straf van God was voor de Ieren. Hij was zelf een fanatieke liberaal die het laissez-faire principe huldigde. Dus er werd niets gedaan.
Een passieve regering op afstand
Het particulier initiatief van Skibberdeen organiseerde zelf opvang voor de slachtoffers maar die groep van slachtoffers was veel te groot. Dus stuurde de Ierse gemeenschap mensen er op uit om de ernst van de situatie buiten de grenzen van Ierland bekend te maken. Dat leidde tot veel giften. De regering in Londen kon nu niet achterblijven. Het laissez faire principe werd losgelaten en er kwam een bureaucratische overheidsbemoeienis op gang. Zonder al te veel kennis van de plaatselijke situatie maakte de regering wetten die helaas vaak tegendraads werkten.
Het trieste is dat later duidelijk werd dat de hongersnood helemaal niet nodig was geweest als er een betere verdeling van goederen had plaatsgevonden. Maar dat werd in de kapitalistisch georiënteerde standenmaatschappij van Groot Brittannië onmogelijk gemaakt.
Een indrukwekkende tentoonstelling bevat tal van persoonlijke getuigenissen die de tentoonstelling persoonlijk maken. De Ierse bevolking werd als gevolg van de Famine in bijna 7 jaar gehalveerd. Het zijn niet voor te stellen getallen. De combinatie van een algemene uitleg en persoonlijke getuigenissen maken deze tentoonstelling zo goed of zoals één van de bezoekers tegen mij zei: ‘4 persoonlijke verhalen van de slachtoffers doen je huiveren; 4.000.000 slachtoffers zijn statistiek’.
De tentoonstelling kwam wel bij mij binnen en ik had even een half uurtje nodig om buiten op een bankje alle indrukken te verwerken.
Lough Hyne
Tenslotte rijd ik nog 5 km verderop naar Lough Hyne. Lough Hyne is een fenomeen op zich. Het is een van de weinige zoutwatermeren die slechts een paar uur per dag in verbinding staat met de oceaan. Door een natuurlijke verhoging tussen meer en oceaan wordt er zout water in 4 uur bij vloed het meer ingestuwd om daarna in 8 uur weer weg te vloeien.
Het is een geliefde plaats voor onderzoekers naar het ecosysteem van de oceaan. Hier kan men namelijk het onderwaterleven goed en relatief gemakkelijk onderzoeken. Ik kies er voor om vannacht op deze plaats te overnachten. Maar daarvóór maak ik een korte wandeling om het meer heen, kook en eet ik en schrijf ik deze blog. Een indrukwekkende dag.
Leave a Comment