Camperreis Schotland dag 14: Van Inverdruie naar Daugh of Kinnermony

Ballindalloch Castle en de Whiskyroute

Op de 14^e dag van de Camperreis Schotland rijd ik ongeveer 30 km naar het noordoosten om daar te beginnen aan de whiskyroute. Onderweg bezoek ik Ballindalloch Castle en omdat dit veel meer tijd in beslag nam dan ik gedacht had kan ik op de whiskyroute slechts één whiskystokerij bezoeken: Cardhu distillery. Morgen maar de rest.

Na een goede nachtrust ben ik al redelijk vroeg opgestaan. Tijdens het ontbijt wordt er bescheiden geklopt door de parkeerwachter die de overnachtingsgelden incasseert. Na 100 excuses (want Britten zijn altijd erg voorzichtig als het om schending van de privacy gaat) zegt hij dat ik £ 10,– moet betalen.

Ik kijk in mijn portemonnee en merk dat ik over 3 soorten £ 10,– biljetten beschik: één van de Bank of England, één van de Bank of Scotland en één van de Clydesdale Bank. Hij verklaart het verschil tussen de drie biljetten. In 1999 met de verwezenlijking van het zelfbestuur van Schotland, kreeg Schotland ook het recht om onder voorwaarden eigen bankbiljetten uit te geven. Daarvoor werd het Schotse Pound in het leven geroepen dat volledig gekoppeld is qua waarde aan het Engelse Pound.

Het Schotse bankpapier werd uitgegeven door de Bank of Scotland en later ook door de Clydesdale Bank. Ook tussen deze waardepapieren zit geen materieel verschil. Wel is het zo dat Engelsen niet altijd graag het Schotse Pound incasseren. ‘Strange guys these Englishmen: money is money’ constateert hij nuchter maar niet zonder ergernis. Hij weet geen antwoord op de vraag waarom er twee banken geld uitgeven en dus zeker ook niet op de vraag of dat de monetaire politiek niet een beetje ingewikkeld maakt. Stel je voor dat er in Nederland geld uitgegeven wordt door De Nederlandse Bank maar ook door zo een misselijk makende boevenbank als ING!

Paaltje

Ik doe eerst wat hoognodige boodschappen bij de lokale Tesco. Ik zet mijn camper op een relatief kleine parkeerplaats neer. Als ik achteruit wil wegrijden zie ik een heeeeel klein paaltje niet op het scherm van de achteruitrijcamera. Maar dat heeeele kleine paaltje is stevig genoeg om mijn andere achterlicht kapot te maken. Dus eerst de bus maar geparkeerd waar ik ruimte heb om een snelle reparatie te verrichten. Ik zet mijn bus neer op een strook van 15 parkeerplaatsen voor minder validen. Ik neem er drie in beslag.

Als ik de kapotte plastic kap losschroef om het lampje van de clignoteur te vervangen, stopt er een grote luxe auto naast mij. Daarin zit een onderuitgezakte man in die manend zijn arm uit het open raam steekt. Of ik maar wil verdwijnen van deze parkeerplaats. Ik zeg dat ik geen vijf minuten meer bezig zal zijn maar hij houdt vol. ‘Over een paar minuten komen er heel veel bezoekers.’ Ik zeg dat als er echt plaatsen tekort zijn ik zal verkassen. Maar dat is hem niet genoeg. Hij wordt steeds bozer en als ik hem verder negeer en bedank voor zijn waarschuwingen verandert boosheid in woede. Helemaal als ik hem verder volledig negeer.

Uiteindelijk rijdt hij maar weg met een van woede vertekend gezicht. Ik zie hem denken dat hij blij is dat hij destijds gestemd heeft vóór de Brexit. Dan zijn we eindelijk af van die continentals. Ze nemen altijd en overal onze parkeerplaatsen van onze arme Britse minder validen in beslag…en nog onbeschoft ook door niet te antwoorden…

Ballindalloch Castle

Daarna rijd ik (nu met twee verminkte achterlichten, maar ach het is maar plastic en een schroevendraaier en ducttape doen wonderen) enkele tientallen kilometers in de richting van Glenlivet waar de whiskyroute begint. Maar voor ik daar aankom zie ik een bord staan richting Ballindalloch Castle. Ik besluit om maar op de bonnefooi en zonder hoge verwachtingen het kasteel te bezoeken. En waar je geen hoge verwachtingen van hebt valt het meestal heel erg mee. Zo ook in dit geval. Het is een groot landgoed dat er goed onderhouden uitziet. Er zijn grote gazons rond het kasteel met prachtige borders en bloemenperken met nu weliswaar bijna uitgebloeide bloemen maar in het voorjaar en de zomer moet het er prachtig zijn.

Er is een korte videofilm ter introductie en daarna kun je een aantal van de vertrekken van het kasteel bezoeken. Het kasteel wordt op de bovenetages nog bewoond door his lordship and her ladyship. Een veertiental vertrekken op de begane grond en de eerste etage zijn te bezoeken. Buiten mogen er foto’s gemaakt worden, binnen niet, daarom heb ik er ook maar een paar kunnen maken van het interieur.

Het kasteel is qua wooncomfort goed aangepast en prachtig ingericht. Er is een mooie bibliotheek met een grote collectie Spaanse boeken. Een van de voorvaderen was vertegenwoordiger van de regering op het Iberisch schiereiland. Maar als je vanuit de bibliotheek de gang inloopt weet je niet wat je ziet. Er hangen maar liefs 4 schilderijen van Murillo en daarnaast nog van tal van andere beroemde Spaanse schilders (waaronder 2 De Ribero’s). Ze hangen gewoon in de gang zoals in andere huizen er een willekeurig landschapje hangt. Verbluffend mooi is ook de collectie met Chinees porselein. Aan de muren hangen ook tal van familiefoto’s waaruit blijkt dat de familie goed bevriend was met de koningin-moeder en nu nog  bevriend is met de huidige vorstin en Prins Charles. Ze zijn bijna buren van elkaar want Balmoral Castle is slechts enkele tientallen kilometers verwijderd.

In een van de kamers is een vitrine waarin de correspondentie ligt tussen de familie en één van de eerste Amerikaanse presidenten. Eén van de stamhouders was geruime tijd gouverneur van Florida.

Bij de uitgang vraag ik de man die mij eerder verwelkomde hoe het kan dat bijna nonchalant een aantal Murillo’s aan de muur hangen waar grote musea om gevochten zouden hebben. Hij begrijpt mijn vraag en stelt dat men uiteraard bekend was met de beroemde schilders. Maar pas recentelijk, toen de collectie gecatalogiseerd en op waarde geschat werd, is men zich bewust geworden van de financiële waarde. Daarbij moet gedacht worden aan (en nu buigt de man naar mij over en fluistert de rest van de bekentenis) een gemiddeld bedrag van zes cijfers waarvan het eerste getal een 6 is.

Dan doet hij een pas achteruit en knikt om te zien hoe verrast ik wel ben. Maar ik blijf vrij koel. Dat valt tegen. Dus fluistert hij vervolgens, en hij buigt weer naar mij over, dat de schilderijen die in de gang hangen niet de enige zijn in het familiebezit. Boven op de woonetages van his lordship hangt nog een veelvoud van dit soort schilderijen. En weer maakt hij een pas achteruit om mijn reactie te zien. Nu toon ik dan toch maar verbazing en dat doet de man goed. Het is helemaal niet druk in het kasteel dus hij nodigt mij uit om een paar foto’s en schilderijen te bekijken aan de hand waarvan hij kan verklaren hoe de schilderijen in de familie zijn gekomen.

Over het Chinese porselein zegt hij dat dat geen porselein is dat besteld was maar dat het complete serviezen betrof die destijds als stabilisatielading van de schepen mee ging om al te grote deining van de schepen te voorkomen. Als die stabilisatielading vernield werd dan was dat geen probleem vanwege de geringe waarde. Nu een paar eeuwen later heeft deze stabilisatielading veel meer waarde gekregen. Ik antwoord dat ik denk aan een bedrag van vijf cijfers. Hij knikt ja en zegt dat het eerste getal met een 3 begint.

We praten nog lange tijd door over het leven op een dergelijk landgoed. Onder andere over hoe je het hoofd boven water kunt houden door o.a. bosbouw, landbouw (ze hebben een grote kudde zwarte Angus koeien), een whisky distillery, jacht, en uiteraard de inkomsten van het bezoek aan het kasteel. Dat laatste schat ik ook in op een getal van 6 cijfers waarvan het eerste getal met een 3 en misschien wel met een 4 begint.

Het bezoek heeft veel langer geduurd dan ik gedacht had, mede door het meer dan een uur durende gesprek met de man, die zichzelf neerbuigend, de janitor noemt maar voor de rest met veel humor zijn verhalen vertelde.

Daarna maak ik nog een wandeling over het landgoed en bezoek ik o.a. de ommuurde tuin die in Georgian-stijl is aangelegd. Heel mooi ondanks het feit dat vrijwel alles uitgebloeid was.

Ik keer terug naar de auto en overdenk het bezoek. Enerzijds heb ik er bewondering voor hoe dit cultuurgoed onderhouden en gekoesterd wordt. Anderzijds merk ik toch ook dat er een soort feodale basis aan ten grondslag ligt. Ik kom er niet achter wat ik er nu echt van vind.

Cardhu distillery

Na een late lunch rijd ik door naar het begin van de whisky route. Ik wil eerst de Glenfiddich distillery bezoeken omdat uit de gidsen blijkt dat zij verreweg de beste uitleg geven. Bij aankomst blijkt het er heel druk te zijn. Ik moet relatief lang in de rij staan om tenslotte te vernemen dat je kaarten vooraf via het internet moet reserveren. Voor vandaag zit alles vol. Jammer maar niet getreurd. Niet veel verder weg is de veel kleinere Cardhu distillery. Ik kan me daar nog aansluiten bij een groep waarvoor de rondleiding net begint.

Het begint met een test van de geur. Er is een breed spectrum van geuren in de whiskys die te kenmerken zijn als fruitig, rokerig, vanille, bloemen, honing etc. Het is niet zo heel moeilijk om de geuren te raden. Ze zijn vrij makkelijk te herkennen. Maar het wonderlijke is dat de geuren van de whisky (net als bij wijn) niet door toevoeging van de voornoemde producten wordt verkregen maar door het destillatieproces. Daarna volgt er een rondleiding door de destilleerderij waardoor je een goede indruk krijgt van het productieproces. Helaas is het ook hier verboden om foto’s te maken, zelfs illegaal lukt het niet. Uiteraard wordt de excursie beëindigd met een proeverij en dan merk je wel het verschil met de mindere whiskys zoals die vaak in het buitenland verkocht worden. Voor tal van aspecten van whisky verwijs ik naar de whisky-informatie op Wikipedia.

Inmiddels is het bijna 18.00 uur geworden. Ik zoek een overnachtingsplaats die snel gevonden is. Hij is niet zo heel erg bijzonder maar wat niet zo bijzonder in Schotland is, is elders een toplocatie. Dus ik klaag niet.