Naar de koelte over een hoogvlakte

Ondanks de voorspelde hoge temperaturen kan ik toch veel doen omdat we in de hogere regionen van Zweden verkeren. We bezoeken een mooie kleine waterval, we maken een langere wandeling in het Natuurreservaat Bjurälven en rijden en wandelen over een typische hoogvlakte van Lapland.

Brakkafallet

Het ziet er naar uit dat het vandaag weer een warme dag gaat worden. Maar gelukkig gaat het traject naar het hogere gedeelte van Zweden en dat betekent verkoeling. Ik reis eerst langs de waterval van Brakkafallet.

Een mooie kleine waterval die pal naast de weg ligt. Toch zijn er weinig mensen. Maar het is zondag dus alles komt wat later op gang dan normaal. Even extra lang van de koelte van deze waterval genoten.

Natuurreservaat Bjurälven

De volgende etappe leidt naar Natuurreservaat Bjurälven. We zijn al wat hoger gestegen dus de voorgenomen wandeling is goed te doen.

Ook Luna heeft er zin in. We volgen het Bjurälv Track. Dat is bijna 7 km en leidt door een weidegebied dat aan het meer gelegen is en vervolgt dan door een mooi bosgebied met veel bloeiende bloemen.

In dit over het algemeen koude klimaat is de lente eigenlijk net begonnen. De track is vrij makkelijk te volgen met hier en daar een rotsige heuvel. Gedeeltelijk volgt de route vlonderwegen.

Over een boomloze hoogvlakte

Na 2,5 uur zijn we weer terug bij het uitgangspunt en is het tijd om te lunchen. Dan vervolg ik mijn route naar grotere hoogte. Ik kom in een gebied aan waar plaatselijk nog sneeuw ligt. Het is een prachtig eenzaam gebied waar ik tijdens mijn wandeling gisteren naar op zoek was.

Er is geen bos te bekennen maar het landschap lijkt veel meer op een toendra. Het is een gebied waar de Sami hun rendieren laten grazen. Heel in de verte zie je soms verblijfsplaatsen van de Sami.

De sneeuwgebieden vallen op doordat de sneeuw nauwelijks vervuild is. Dat zie je in andere sneeuwgebieden wel anders helaas. Ik stop verschillende keren om een korte wandeling te maken en laat me intimideren door dit indrukwekkende landschap. Het doet me sterk denken aan de Gamle Strynefjellsvegen in Noorwegen. Maar daar was het land nog meer verlaten en was er nauwelijks sprake van begaanbare wegen. Mooie herinneringen.

Saxnäs

Het laatste deel van de huidige route gaat in de richting van Saxnäs maar al eerder vind ik een overnachtingsplek in het gehucht Stornäs naast een brug over een smal stuk van een naamloos meer. We hebben de hoogvlakten verlaten en de temperatuur loopt weer op. Na het parkeren alle ramen en luiken opengezet en de horren naar beneden getrokken. Het koelt gelukkig snel af.

Herplanning?

Ik denk er aan om de route nog een keer om te gooien omdat ik zie dat de warmte voorlopig aanblijft en dat is met name voor Luna niet prettig. Koos ik in het voorjaar voor het hoge noorden voor een aangename temperatuur en dan komen we in een hittegolf terecht. Ik overweeg dus aan de westkant van Zweden te blijven wat het hoogste gedeelte van Zweden is. Nog maar een nachtje goed over slapen.

Een onbereikbare hoogvlakte

Vandaag wil ik het Nasjonalpark Lierne bezoeken. Maar helaas door slechte informatie uit de reisgids wordt dat niet helemaal wat ik er van verwacht had. Verder staat de dag in het teken van het bestrijden van lage rugpijn en dat gaat al lukken.

Stilte

Ik heb gisterenavond nog lang buiten gezeten  omdat het een warme avond dreigde te worden. Wat mij weer opviel is hoe ongelooflijk stil het hier is. Er is niets maar dan ook werkelijke niets te horen. Ik heb geen enkele vogel gehoord of brommende insecten. Aan het eind van de avond nog maar eens een keer de altijd effectieve lage rug oefeningen gedaan en daarna geslapen.

Omdat ik niet langs een verharde weg sta moet ik de volgende dag na het ontbijt ongeveer 20 km omrijden om naar Gäddede te reizen om via die plaats bij het Nasjonalpark Lierne  terecht te komen.  Maar eerst moet ik daar nog wat boodschappen doen en benzine tanken. Ik vraag gelijk of er ergens een drogist of apotheker zit om een crème te halen die de spieren helpt te versoepelen. De aardige jongen aan de kassa zegt dat ze zelf  over een basis voorraad medicijnen beschikken maar helaas  gaat die voorraad niet verder dan paracetamol en ibuprofen. Ik zeg   dat ik iets nodig heb als ‘tiger balsem’. Dat kent hij inderdaad maar dat heeft hij niet. De apotheek is helaas gesloten maar hij zal de eigenaar even bellen om in dit ‘noodgeval’ de crème te leveren. Helaas er wordt niet opgenomen.  Schreef ik eerder dat de Zweden  wat terughoudend zijn in het aanspreken van mensen, als er een probleempje is dan helpen ze je graag.

Mijn bijdrage aan het complotdenken

Rond 10.00 uur rijd ik de 20 km naar  het natuurpark Lierne dat overigens net over de grens met Noorwegen ligt. Iets opmerkelijks: ik heb al eerder de loftrompet geblazen over de prachtige met lupinen bevolkte bermen. Dat is ook het geval met op de wegen rond Gaddede.

Maar wie schetst mijn verbazing dat voorbij het bord Noorwegen er geen enkele Lupine, maar dan ook geen enkele, te vinden is. Is hier een complot gaande? Roeien de Noren de lupinen met tak en wortel uit? En zaaien de Zweedse kantonniers dan ieder voorjaar weer lupinen uit? Beide mogelijkheden lijken me niet erg realistisch maar wat is er dan wel aan de hand?

Nasionalpark Lierne

Als ik bij het Nasionalpark Lierne aankom dan blijkt dat een weg te zijn die geheel begroeid is met hoog gras. Zo kom ik er dus niet. Navraag leert me dat er een veel makkelijker route is. Die dus maar gereden. En ik kom inderdaad uiteindelijk via onverharde wegen aan bij een parkeerplaats van waaruit je het park kunt betreden. Maar de beloofde kale vlakte is er niet te zien. Het is een bijzondere vlakte waar de Sami hun rendieren late grazen. We zijn immers al een stuk in Lapland doorgedrongen.

Ik vraag aan andere bezoekers hoe je het makkelijkst en snelst op die hoogvlakte kunt komen. Helaas er is geen makkelijke en snelle route er naar toe. Het is minstens 9 km wandelen over steile paden en vlonders. Heen en terug zal vandaag niet meer goed lukken.

De misleidingen van de reisgidsen

Met prachtige foto’s uit het ANWB camperboek Zweden wordt je verlokt om deze wandeling te maken. Maar ik vrees dat dit weer zo een reisboek is waarvan de plaatsen zelf heel vaak niet bezocht zijn door de auteurs zelf en dus maar wat opschrijven. Volgens mij is in de reisboekensector plagiaat een geliefde bezigheid. Maar ik laat me niet nog een keer in deze val lopen want ik zie een patroon.

Hoe algemener en vrijblijvender de teksten hoe groter de kans is dat de auteurs er nooit geweest zijn en dus geen specifieke informatie kunnen geven. Wat te denken van een volgende tekst: “Wanneer de bladeren licht ritselen in de wind, klinkt het ongelooflijk delicaat en mooi: langs de oevers van het Jormavattenetmeer liggen statige berkenbossen, die wandelaars verrukken met hun lichte kronen. De zon schijnt er door de berkenbladeren nooit te veel. Maar het is er ook nooit zo schaduwrijk dat het onaangenaam koel zou kunnen worden.” En zo reutelt de tekst nog een tijdje door. Heb dus maar geen vertrouwen in de deskundigheid en de ervaring van deze auteurs.

Ondanks deze tegenvaller ga ik toch maar op stap. Goed voor Luna en goed voor mijn rug. Ik loop ongeveer 1 uur in de richting van het plateau maar dan krijgen we te veel last van muggen en vliegen. Ik kan me nog beschermen met Deet. Maar dat kan Luna helaas niet en zij bindt de strijd aan met iedere afzonderlijke vlieg. Een bij voorbaat verloren gevecht. Weer terug bij de auto lunchen we en keren we terug naar Gättade om van daaruit door te rijden in de richting van Stora Blasjön. Maar voor we daar aankomen vind ik al een overnachtingsplaats want het is inmiddels erg warm geworden. Dat duurt nog 3 dagen zo. En Luna begint er last van te krijgen. Dus rustig aan morgen.

Gekookt, oefeningen gedaan en nog een stuk met Luna gelopen in de koele vroege avond en dan schrijf ik de rest van de avond het blog. De oefeningen en de wandelingen beginnen nu al hun vruchten af te werpen. Ik heb sinds vanmiddag een stuk minder last van de rug.

Via onverharde wegen naar Hällingsafallet

Vandaag reis ik naar de prachtige Hällingsafallet waterval en de tweede helft van de middag breng ik door aan de rand van een fraai meer.

Er is altijd een betere overnachtingsplek te vinden

Vanochtend vroeg opgestaan en na wandeling en ontbijt op pad gegaan naar Hällingsafallet. Hällingsafallet is een waterval die zich met een hoogte van 43 meter neerstort in een 800 meter lange kloof. Maar daarover later meer. Het is natuurlijk weer doodstil op de weg. En zoals me al vaker is gebeurd: Als ik wegrijd van de overnachtingsplek dan zie ik vrijwel altijd binnen een paar kilometer nog betere overnachtingsplekken dan de plek waar ik overnacht heb. Het zij zo. Je kunt niet altijd op de beste plek zitten.

Het landschap verandert nu langzamerhand in een berglandschap. Van ver kun je al bergen zien met ijsvlaktes maar dat is nog een paar uur gaans. Het is de vraag hoe lang die sneeuwvlaktes blijven want de komende paar dagen wordt een temperatuur van 30C voorspeld. Dat is ongelooflijk hoog voor dit gebied en daardoor ook beangstigend. De Zweden zullen al zwetend hun hittegolf moeten verwerken.

Ook hier worden de wegen weer omzoomd met bloeiende lupinebermen. Was ik een paar dagen geleden al enthousiast over de uitbundige bloei. Vergeleken met deze bermen waren die vorig bermen maar lullige bloemperkjes.

Van Gäddede naar Hällingsafallet

Ik kom aan in het plaatsje Gäddede. Het is een heel klein plaatsje maar in dit dunbevolkte gebied een ware regio-plaats waar je vrijwel al je inkopen kunt doen. Dan moet ik het plaatsje weer terug uitrijden om op een onverharde weg uit te komen die ik bijna 25 km. moet volgen.

Weer zo een prachtig gebied. Eerder had ik al geschreven dat de wegen zo super goed onderhouden worden in Zweden. Dat geldt onverminderd voor de meeste onverharde wegen. Het is net geen asfalt maar er zitten soms veel gaten in de weg. Echter als je een snelheid van ca. 25 km/h aanhoudt dan kun je die gaten mooi omzeilen. Er zijn genoeg parkeerhavens om tegenliggers de ruimte te geven om te passeren.

Uiteindelijk kom ik bij een parkeerplaats aan waar in de rivier een stroomversnelling te zien is. Vanaf dat punt loop je in ongeveer een uur over houten steigers naar de Hällingsafallet. Het blijkt een prachtige waterval te zijn die door een smalle doorgang met veel kracht water loost in de rivier waar ik hiervoor langs liep. De kloof is zwanger van al het vocht en de zon laat door de druppels fraaie regenbogen zien. Het is er niet eens zo heel erg druk. Ca. 10 mensen waren ook aan het kijken.

Daarna weer teruggelopen over het plankier naar de parkeerplaats. Het is al ruim over lunchtijd en ik weet niet of er nog tijd genoeg is om naar het Nationaal Park Lierne te gaan. Als ik terugrijd moet ik kiezen of ik via een verharde weg rijd of dat ik een andere onverharde weg volg. De verharde weg zal wel te ‘druk’ zijn om een goede lunchplek te vinden. Dus wordt het de onverharde weg. Ik schat dat over deze weg niet meer dan 1 auto per dagdeel zal passeren. Nou ja, als het tegenzit komt dat waarschijnlijk op 2 auto’s neer. Ik zal echt moeten afkicken als ik weer naar Nederland terugreis.

Lummelen in de middag

Aan deze niet verharde weg vind ik een mooie plek vlak langs een meer met een stenen strandje. Dus verfrissing op deze warme dag. Ook een pre: er staat een picknick tafel. Dat komt goed uit want doordat ik inmiddels al vier weken niet meer naar de sportschool ben geweest en geen enkele dagoefening heb gedaan merk ik dat de lage rugpijn weer begint te irriteren. Dus op de picknicktafel de achterstand weggewerkt met direct effect.

Daarna was er nog tijd om te lezen en kort te zwemmen. Die boeken over Mussolini passen niet echt goed bij het land waar ik doorheen reis. Die heb ik dan maar ‘on hold’ gezet. Overgestapt naar een novelle van Anjet Daanje. De mei-jaren. Ook weer een schot in de roos. Wat een fenomenaal schrijfster. Later meer hierover.

Het is inmiddels te laat om naar het natuurpark te rijden. Morgen dus maar. Wat uitgebreider gekookt met als nagerecht smörrebröd met kaas en wijn. De Zweden hoeven zich niet te schamen voor hun kazen; ze komen dicht in de buurt van de Franse en Italiaanse kazen. Daarna nog een uurtje met Luna gewandeld waarna de blog geschreven moest worden. En voor we gaan slapen wil Luna nog even de deur uit om hard te blaffen tegen de mogelijk aanwezige beren omdat ze dat duur zal komen te staan. Overigens heb ik net gelezen dat deze streek van Zweden de grootste ‘beerdichtheid’ van Europa kent. Toch nog maar even gecontroleerd of ik makkelijk kan wegrijden in noodgevallen.

Op weg naar de Wildernisweg

Vandaag een super korte blog omdat er afgezien van een rit naar Alanäset geen verdere activiteiten worden ondernomen.

De nacht overleefd

Vannacht ben ik niet opgegeten door beren. Dat dankzij ingrijpen van Luna want voor ze gaat slapen wilde ze nog even naar buiten om even flink te blaffen en de beren te waarschuwen dat ze het niet in hun hoofd moeten halen om vannacht langs te komen want dat ze dan met haar te maken krijgen. Met haar staart tussen de achterpoten sukkelt de heldin trots terug. Vannacht is het koud geworden, slechts 4C en dat is zelfs voor Luna te koud dus komt ze aan het voeteneinde op het dekbed liggen om warm te blijven.

Naar het begin van de Wildernisweg

Rond 9.00 uur vertrokken voor een traject van ca. 100 km naar Strömsund waar de zgn. Wildernisweg begint. Het schijnt een prachtig traject te zijn door wilde natuurgebieden. Er wordt aangeraden om In Strömsund diesel te tanken en boodschappen te doen omdat je onderweg niet veel mogelijkheden krijgt. Maar nadat ik getankt had bij Strömsund ben ik over 35 km nog twee andere benzinestations tegengekomen. Het zal dus wel meevallen met de ontberingen die mij te wachten staan.

De route naar Strömsund is weer prachtig. Hij voert door een eindeloos bosgebied waar ook aan bosbouw wordt gedaan. Grote percelen worden ontbost maar gelijk aangeplant met jonge boompjes. Tja die Zweden passen er voor om ooit zonder naaldbomen te komen zitten.

Alanäset

Voorbij Strömsund rijd ik door naar Alanäset, een prachtig dorp op een schiereiland met bijna overal uitzicht op een heel groot meer. Het dorp beschikt over een prachtige kerk (althans van de buitenkant) en daaraan kun je zien dat we tegen de grens van Noorwegen aan zitten. Hij heeft qua structuur veel weg van de staafkerken die je zo vaak in Noorwegen tegenkomt. Een gelaagde opbouw. Alleen spierwit en niet de voor de staafkerk kenmerkende donkere houtkleur.

Ik wil een late lunch nemen en vind een mooie plek aan het meer. Die is zo mooi dat ik besluit om hier te overnachten. Maar de plek is bij meerdere mensen bekend en in de loop van de middag komen er nog 5 campers langsrijden die ook besluiten om de nacht hier door te brengen.

In de middag lees ik wat en doe een poging om te zwemmen. Maar het water is nog ijskoud en langer dan 5 minuten (naar boven afgerond) houd ik het niet uit. Morgen het eerste traject van ca. 100 km over de Wildernisweg.

In de richting van de bergen

Vandaag plan ik mijn reis opnieuw i.v.m. tijdnood. In de middag bezoek ik een elandenfarm en ik overnacht weer in een prachtig bosgebied.

Herplanning

Er moeten vandaag wat dingen geregeld worden. Er moeten boodschappen gedaan worden, er moet diesel getankt worden en de verdere reis moet opnieuw gepland worden.

Om met het laatste te beginnen, de oorspronkelijk geplande reis lijkt niet heel erg realistisch. De afstanden zijn groot bovendien haal ik bij lange na niet de gemiddelde snelheid die ik verwacht had. Bezoeken duren veel langer dan verwacht. Er moet gezocht worden naar de juiste weg en het rijden over onverharde wegen houdt het tempo er ook niet echt in.

Geen enkel probleem, dan de reis maar een beetje afslanken. Ik besluit dus om de ritten in het hoge noorden over te slaan. Dat betekent dat routes gewijzigd moeten worden en dat aansluitingen tussen routes eveneens om aanpassing vragen. Dat neemt meer dan 2 uur in beslag omdat een en ander eerst op een papieren kaart bekeken en uitgezet moet worden. Dat overleeft de kaart niet en ik knip de kaart maar in vier delen om overzicht te behouden. Uiteindelijk ben ik tevreden met het resultaat (kan morgen weer anders zijn).

Umea

Ik vertrek dus rond 11.00 uur in de richting van Umea om daar de boodschappen te doen. Ik red het niet om de stad wat intensiever te bezoeken wat jammer is. Umea wordt beschouwd als de culturele hoofdstad van Noord-Zweden. En dat merk je aan alles. De wijk waar ik mijn boodschappen doe is een hele moderne, nieuwe wijk waar een universiteit en studentenwoningen gebouwd zijn. En niet zo maar een flatje voor de studenten maar huizenblok na huizenblok lijken bestemd te zijn voor studenten.

In Uppsala was men er trots op dat ze de meest noordelijke universiteitsstad van de wereld waren maar dat blijkt dus een verhaal van de vorige eeuw te zijn. Umea ligt een stuk noordelijker dan Uppsala maar heeft uiteraard niet de status van een meer dan 500 jaar oude universiteitsstad. Men meent zich daardoor een leugentje te kunnen permitteren.

De stad ziet er schoon en goed onderhouden uit en er zijn veel meer studenten in het stadsbeeld te zien dan dat dat het geval was in Uppsala: veel meer dynamiek en uitstraling.

Wat gelijk opvalt is dat bijna alle belangrijke straten voorzien van berkenbomen. Ook Umea heeft evenals andere steden uit dit gebied te lijden gehad onder meerdere felle stadsbranden met fatale gevolgen. De brand van 1888 heeft tot gevolg gehad dat in de belangrijkere straten er berkenbomen geplant zijn omdat die een aanzienlijk hoger vochtgehalte hebben dan andere bomen en daardoor brandwerend zijn en ook nog eens goed voor het milieu.

Elandenfarm Algens Hus

Rond het middaguur vertrek ik in noordwestelijke richting naar het plaatsje Bjurholm. Niet dat die plaats mij erg interesseert maar nabij het stadje is er een elandenfarm te vinden: Algens Hus. Het betreft hier een sympathiek initiatief om de eland meer bekendheid te geven. Elanden zijn in het algemeen schuwe dieren die je niet vaak te zien krijgt. Ik heb bij mijn reis door Noorwegen een keer een elandengroep over de weg zien lopen. Eigenlijk niet ver van hier waar ik nu ben.

Er is een klein informatiecentrum over de Eland en de nu verboden jacht op deze dieren. Maar het belangrijkste zijn de elanden zelf waar je direct in hun nabijheid mag verkeren. Van schuwheid is hier weinig te merken. De dieren zijn gewend aan omgang met mensen.

Het zijn enorm grote dieren en ze zijn de grootste soort van de hertachtigen. Ze kunnen tot 3 meter hoog worden en de schofthoogte is ca. 2 meter. Het gewei kan wel 2 meter breed worden en is behaard. De reden hiervoor is dat er veel bloedaderen door het gewei lopen en om die tegen de kou te beschermen zijn ze met haar begroeid. Ze voeden zich voornamelijk met het schors van dunne takken. Vóór de winter verliest de elandstier zijn gewei om niet te veel gewicht te hoeven torsen in het sneeuwseizoen. Ook al lopen ze wat stijfjes, Elanden kunnen op de vlucht een snelheid behalen die groter is dan die van paarden.

Ik spreek twee van de verzorgers die aanwezig zijn. Ze zijn 7/7 dagen aanwezig en vakantie zit er niet in. Een van de verzorgers gaat iedere ochtend vroeg met de groep elanden het bos in om de natuurlijke habitat te leren kennen. Het is hard werk maar beiden vinden ze dat ze hèt beroep van het leven hebben. Ze hebben een sterke band met de dieren wat je kunt zien. De elanden zijn relatief rustig in hun leefgroep. Slechts de paringstijd kan het vredige bestaan verstoren. Maar uiteindelijk keert de rust weer.

Mooi initiatief en kinderen luisteren met belangstelling naar wat de verzorgers te vertellen hebben. Een mooie manier om een niet zo bekend dier onder de aandacht te brengen.

Landschap van bossen en meren

Ik reis verder door  in noordwestlijke richting. De heuvels worden hoger en morgen zullen ze veranderen in bergen. Onderweg passeer ik nog een Rendier die langs de weg loopt. De weg is weer doodstil; ik kom nauwelijks auto’s tegen op deze doorgaande weg.

Het loopt tegen 17.00 uur en de ‘werkdag’ zit er op. Dus eerst op zoek naar een geschikte overnachtingsplek en die vind ik, uiteraard, aan een onverhard pad. Daarbij kom ik ook nog een Amsterdams straatnaambord tegen en dan gaat je Amsterdamse hart toch een beetje sneller kloppen.

Luna ruikt iets en als ik kijk, na raadpleging van internet,  zijn het uitwerpselen van een rendier. Op de elandfarm werd mij verteld dat hier in de omgeving zowel elanden, rendieren als beren voorkomen. Ik ben benieuwd wie ik vannacht op bezoek zal krijgen. Voor de zekerheid zet ik de camper maar in een wegrijdstand zetten.

Voor de eerste keer krijg ik last van muggen. Maar dat is een uur later weer voorbij. Taferelen als uit de roman Nooit meer slapen van W.F. Hermans ben ik nog niet tegengekomen. Moet ik daar nou blij mee zijn of niet?